Omarmen van de Wijsheid van de Tantras – deel 3, voorbij de Logica
Hoe train je je geest in flexibiliteit, zodat je de open mindset ontwikkelt? En hoe ga je voorbij de logica van de mind? Voorbij de logica opent zich de deur naar de ongekende wijsheid van de tantrische geschriften.
De 5 stappen voor het omarmen van de wijsheid van de Tantras
Zoals beschreven in mijn vorige 2 blogs, beschrijft Christopher Wallis 5 stappen om een begin te maken met het belichamen van de wijsheid van de tantras:
- het loslaten van een vast idee van de realiteit (zie vorige blog; lees dat eerst even als je die nog niet gelezen hebt).
- loslaten van gehechtheid en afkeer: toegewijd zijn aan de waarheid
- loslaten van de mind-logica
- beginnen met het ervaren van het Goddelijke/ de Essentie
- beoefenen van de morele waarden/ zuivering van de geest
stap 3: loslaten van de mind-logica
Het loslaten van de mind-logica, oftewel voorbij de logica gaan vergt heel veel. Zoals eerder genoemd kreeg het rationele denken rond 500 voor Christus de overhand. Sindsdien is het de ‘gouden standaard’ – een soort filter of zienswijze waardoor we onze werkelijkheid ervaren.
Wat is de logica van de mind?
Het is een dualistische zienswijze. Dat wil zeggen dat we alle dingen separaat waarnemen: als aparte dingen, los en op zichzelf staand. Deze zienswijze leidt o.a. tot hebzucht; iets beter voor jezelf willen regelen dan voor anderen. Vooral anderen verder weg, waarmee je weinig of helemaal geen verbinding mee ervaart.
Zouden we alles als één verbonden werkelijkheid beschouwen, dan zou geen mens het in zijn hoofd halen om anderen te laten verhongeren of te laten sterven van de kou, want leed van anderen is dan dus niet los van ons. De rationale mind kan deze zaken heel goed buiten zijn aandacht houden.
In het Boeddhisme wordt gezegd: ‘het leven is lijden’, waarmee bedoeld wordt het onbewust leven, het leven in de mind-logica.
De logica van de mind is een goede dienaar, en dat geldt voor wie een getrainde mind heeft. Het is echter een slechte meester, wat geldt voor iedereen die geen getrainde mind heeft. In de Bhagavad Gita is geschreven: “For the one who has conquered the mind, the mind is the best of friends. But for the one who has failed to do so, the mind will remain the greatest enemy”. De ongetrainde mind is de veroorzaker van lijden: eenzaamheid, wij-zij, winnen ten koste van, verliezen, trots, boosheid, gelijk (willen) hebben; afgescheidenheid in plaats van verbondenheid.
Waarom valt het loslaten niet mee?
Zoals in het blog over de eerste stap uitgelegd; het rationele denken, de mind-logica, is als een verslaving. Barry Long noemt denken (van een niet-getrainde mind) een psychische ziekte, vergelijkbaar met Georg Feuerstein die het een verslaving noemt. Ook Eckhart Tolle noemt het denken, de mind-logica, een verslaving.
Volgens Echkart Tolle zijn gedachten zo verslavend omdat we ons ermee identificeren. We denken dat we ons denken zijn, omdat dat is waarmee we waarnemen. Daardoor denken we (foutief) dat we niet meer zouden bestaan als we zouden stoppen met denken. Maar René Descartes had er niet verder naast kunnen zitten met zijn filosofische stelling Cogito ergo sum (‘Ik denk, dus ik ben’).
Deze stelling werd wel een belangrijk element van de westerse filosofie. En dus vergt het een grote toewijding, moed en doorzettingsvermogen om daaruit te komen.
Hoe gaan we voorbij de logica?
Alle vormen van meditatie bieden een ingang om voorbij de logica van de mind dingen te ervaren. Eenheid waar te nemen, een ervaring buiten de tijd…. En dat is heerlijk, om zo vrij waar te kunnen nemen, en (even) niet gedicteerd te worden door gedachten.
Er is een geweldige uitleg van Barry Long over hoe te stoppen met denken, echt even ervoor gaan zitten, het is een soort cursus van een klein uurtje, die je steeds weer opnieuw kunt beluisteren en waar je elke keer weer iets meer/ iets anders van oppakt. Werkelijk diepgaand wanneer je je aandacht blijft focussen.
Iets indirecter werken alle meditaties waardoor je tijdelijk zonder gedachten kunt zijn, bijvoorbeeld een loop-meditatie, een mantrazang-meditatie, focussen op een kaars voor je, of focussen op je ademhaling. Of luister naar de audio-opname van de Sankalpa medititie.
Welke meditatie vind jij het fijnst werken om de wereld te ervaren zonder gedachten? Of wellicht kreeg je een inzicht door de uitleg van Barry Long? Schrijf het even hieronder in het commentaarvakje.
Meer verdiepen?
Regelmatig geef ik een online informatie-bijeenkomst voor de Hatha yoga opleiding, gebaseerd op de rijke nondualistische tantrische filosofie. Laat even weten als je meer wilt weten over deze opleiding.
En graag lees ik jouw favoriete meditatie voor het stoppen van gedachten hieronder, of wat voor jou het meest inspirerend was van de uitleg van Barry Long; vul het meteen even in.
meer blogs over yoga filosofie
Het is fascinerend hoe onze gedachten ons identiteitsgevoel en ons wereldbeeld kunnen beïnvloeden, en hoe meditatie ons kan helpen om voorbij deze beperkende denkpatronen te gaan. Persoonlijk vind ik meditatie een krachtig middel om de wereld te ervaren zonder gedachten. Vooral mindfulness meditatie, waarbij ik mijn aandacht richt op mijn ademhaling en de sensaties in mijn lichaam, helpt me om in het hier en nu te zijn en de verbondenheid met alles om me heen te voelen. De mini-cursus van Barry Long staat nog op mijn actielijst, daar wil ik echt even de tijd voor nemen en dat is me nog niet gelukt 🙂
Voor mij werkt een wandel meditatie het best. Wanneer ik een wandel meditatie doe, kom ik er vaak pas naderhand achter dat ik het volledige uur aan helemaal niks heb gedacht. Dat ik werkelijk even geen gedachten heb gehad. Telkens weer vind ik dat zo’n fijn gevoel. Het is voor mij de beste manier om op te laden en tot mezelf te komen.
De luistermeditatie van Barry vond ik fijn om te doen. Grappig ook omdat hij steeds bewoordde wat mijn gedachten op dat moment waren. Op een gegeven moment merkte ik dat ik gewoon steeds zijn woorden in mijn hoofd herhaalde als zijnde een echo. Voor mij een manier om gewoon te luisteren en niet verder te denken. Maar stop je dan wel echt met denken? Om dichter bij mijn gevoelens te komen,is het voor mij een minder goede meditatie. Dan luister ik liever niet naar een stem die tegen mij praat.
Ik kan verder niet anders dan het met hem eens zijn: je eigen gedachten maken je gek.
Wat verrassend dit! Ik kende deze ‘vorm’ van meditatie/lichaamsbewustzijn (of was het alleen een mini-cursus?) nog niet zo. Puur door te luisteren en te focussen op de sensaties in mijn lijf, waren er heel weinig gedachten (al was ik fysiek ook heel moe na een roeitraining, dus ik had al een rustig hoofd). Ik vond het heel fijn, het luisteren. Ik voelde nauwelijks de drang om te denken. Ik heb veel gelezen van Eckhart Tolle en dit deed me erg denken aan wat hij schrijft. Ik voelde in ieder geval geen sterke emoties bij wat Long zegt, dat was fijn. Ik herken wel echt het blijven ‘voeden’ van emoties met je gedachten, dat kost enorm veel energie. En als ik opmerk dat dit gebeurt, is het vaak al even aan de gang. Lastig hoor 🙂
Hoe dan ook, echt een openbaring, deze sessie. Dankjewel!
Hoe omschrijf ik wat de audiofile voor mij deed zonder te denken? Ik vond hem erg sterk. Ik herkende veel van wat hij zegt en soms moest ik een beetje lachen, omdat hij precies zei wat ik even daarvoor aan het doen was. Bijvoorbeeld de gedachten dat ik moest onthouden wat hij zei, precies dat was ik aan het denken. Tegen het einde aan legde ik de link voor mezelf met Sankalpa. ‘Wat in je zit, is altijd goed’ Al het andere is denken, die tot een emotie leiden. Toen dacht ik het woord Sankalpa. Is dit wat er mee wordt bedoeld…? (vraag voor mezelf)
Wat voor mij ook binnen kwam, waren de woorden: ‘Je denker denkt dat je faalt en daar komen de emoties vandaan. In werkelijkheid faal je niet maar denkt je denken dat.’ ‘ Blijf voelen in je lichaam’. Dat is wat ik wil oefenen. Ik ben ook nieuwsgierig naar wat de volgende keer luisteren doet, of er verschil is.
Ook neem ik mee ‘de mind is een goeie dienaar bij een getrainde mind maar een slechte meester bij een ongetrainde mind’ .. Ik merk dat dit wisselt bij mij, soms voelt het goed. Ik ben stil in mn hoofd en kan vanuit daar handelen en/of reageren en soms neemt mijn hoofd het over en komen er veel meer emoties bij kijken, bij het handelen en/of reageren. Emoties door denken…
Tot slot de fijnste manier van mediteren vind ik tot nu toe de Sankalpa en geleide meditaties. Hierdoor worden mijn eigen gedachten stiller. Wederom fijn om zo te lezen en meegevoerd te worden in de woorden en lessen.
Mooie blog en ook weer heel herkenbaar! Ik merk dat de stem in de audiofile van Barry Long heel veel irritatie oproept bij mij. Ik vind het heel confronterend en verwijtend overkomen, met veel vragen als ‘waarom doe je dat, waarom?’, waardoor ik gelijk al het gevoel heb dat ik schuldig ben aan iets. Ook stelt hij veel vragen waar ik een antwoord op moet geven maar ik niet over na mag denken, maar hoe kom ik dan op een antwoord? Waarschijnlijk heeft dit alles weer te maken met mijn ‘thinker’ en ligt het aan mijn interpretatie ervan. De manier waarop het gebracht wordt is voor mij op dit moment iets teveel waardoor ik me er juist defensief tegen opstel, merk ik. Heb toch eventjes voorkeur voor een andere manier van meditatie, snel door naar de Sankalpa en hopelijk volgende keer een andere ervaring 😉
Ja, meditaties en kennis tot je nemen gaat niet altijd over rozen :). Het één spreekt je aan en het ander niet; dan kun je 2 dingen doen: of juist vaker doen en het proces volgen van hoe je houding erin verandert (dat kan ook juist een heel mooi en verdiepend proces bieden!), of inderdaad andere oefeningen waarbij je wel meteen een positief gevoel hebt. Beide is goed natuurlijk. Inderdaad heel fijn om je te realiseren dat het je denkgeest is die tegen de vorm waarop het gebracht wordt protesteert.
ik vond mijn uitademing tellen een fijne meditatie., maar als ik vol met gedachten zit is het een lastige opgave om niet te denken tijdens deze meditatie. Dan volg ik liever mijn ademhaling, het liefst met 4×4 ademenen. 4 telkens in, 4 tellen vasthouden, etc.
De lessen van Bary Long vond ik erg interessant om te luisteren. Een hele fijne/frustrerende oefening om inzicht te krijgen in hoeveel ik denk en dat is heel veel kwam ik achter. mooi om daar steeds bewuster van te worden.
Ik vind vooral het volgen van de adem prettig. Of echt alleen volgen of ook bemerken hoe buik, flanken en rug uitzetten bij het inademen. Dat voelt als ‘even op vakantie zijn’.
En de sankalpa vind ik ook prettig.
De opname van Barry Long vond ik lastig. Ik voelde best wel wat irritatie en kon daar moeilijk vanaf komen ook al besef ik dat de oorzaak bij mij ligt. Wellicht kom ik daar nog achter en voelt de volgende keer luisteren totaal anders : )
Dag Marloes,
Wat een fijne stem om naar te luisteren. Ik merkte de eerste keer dat ik vooral nog bezig was met vertaling naar het Nederlands voor mezelf en het luisteren. Af en toe ook een lach bijv over not being clever, being intelligent of dat hij aangaf niet denken en dan doe je het toch. Ik verwacht dat ik tijdens een tweede keer een andere beleving ervaar, dat ga ik proberen. Mooi en fijn om te doen.
Alles wat te maken heeft met het laten gaan van je gedachten vind ik interessant. Dit komt omdat ik de neiging heb om veel mijn hoofd te zitten. Het voelt niet als piekeren, maar er gaan vaak hele verhalen in mijn hoofd rond. Het lezen/luisteren over ‘how to stop thinking’ (wat een fijne titel ook ☺) geeft me al een rustig gevoel.
De ankermediatie vind ik fijn. Dit kan ook altijd en overal even tussendoor. Het maakt dat ik meteen uit mijn hoofd ben en geeft me een fijn rustig gevoel.
Ik voelde best wel wat weerstand tijdens het luisteren naar de audiofile, maar dat is precies ook wat Barry Long beschrijft en wat je thinking mind doet. Ook dat je gedachten nog geregeld afdwalen en dat je dan opmerkt dat je daar een oordeel over hebt. Ik ben benieuwd hoe het verandert als je vaker luistert 😊
Gedachtenpatronen zijn grillig en het gaat niet in een lineaire lijn ‘beter’, met minder afleiding van gedachten of minder weerstand, dat wisselt per keer, maar het is zeker de moeite waard om het vaak te beluisteren, op de wat langere termijn komt er een groot verschil.
Zowel focussen op de ademhaling als de sankalpa vind ik prettig. Wat het filmpje van Barry Long betreft. Ik zag er tegenop, omdat het in het Engels is. Met name de oefening voelen in je lichaam wat je voelt als hij je een vraag stelt hoe je je voelt. Automatisch schiet ik in het denken en daarna pas in mijn lichaam. Het lijkt een beetje op de oefening die we in het weekend hebben gedaan met beschrijven wat er gebeurt in je lichaam wat je voel, waar je het voel. Prachtige manier om in je lijf te komen en uit het hoofd. Je kan jezelf soms gek denken zoals Barry dat zegt: you drive yourself emotional crazy by thinking. Not thinking is intelligence. If you don’t see whats there, you’re thinking. Prachtige inzichten. Mooie oefening om te herhalen, ondanks het in het Engels is.
Hai Esther, Goed bezig! De video van Barry Long is er inderdaad één om veel te beluisteren, elke keer is het net weer even anders en komen de inzichten weer anders binnen. Ik vind hem ook heel fijn om te beluisteren.